Cumhuriyet döneminde de tespih kültürü ve kullanımı devam etmiştir, ancak bazı değişiklikler ve evrimler yaşanmıştır. İslami geleneğe bağlı olan tespih kullanımı, Cumhuriyet döneminde de devam etmiş olmakla birlikte, sosyal, kültürel ve ekonomik değişimlerin etkisiyle birçok açıdan değişiklik göstermiştir. Cumhuriyet döneminde de, özellikle kırsal bölgelerde ve dini topluluklarda, tespih hala geleneksel bir ibadet aracı olarak kullanılmaktadır. Özellikle yaşlı nesiller arasında tespih kullanımı yaygındır. Cumhuriyet döneminde de kültürel ve manevi sembolizmini korumuştur. Özellikle dini bayramlar, cenaze törenleri ve dini toplantılar gibi ritüellerde tespih kullanımı sıkça görülebilir.
Cumhuriyet döneminde tespih yapımı ve satışı, el sanatları ve turistik ürünler sektöründe bir yer tutmuştur. Özellikle Antalya, İstanbul, ve İzmir gibi turistik bölgelerde tespih satan dükkânlar bulunabilir.Tespih tasarımları, Cumhuriyet döneminde modernleşme ve çağdaş estetik anlayışıyla uyumlu hale gelmiştir. Geleneksel motiflerin yanı sıra modern ve minimalist tasarımlar da ortaya çıkmıştır. Farklı kültürlerin etkileşimi sonucunda, özellikle Anadolu’da tespih kültürü çeşitlenmiş ve farklı bölgelere özgü tasarımlar ortaya çıkmıştır.
Cumhuriyet döneminde tespih, İslami geleneğin bir parçası olarak Türk kültüründe önemli bir yerini korumuştur. Ancak, çağdaş yaşam tarzıyla uyumlu olarak bazı değişiklikler yaşanmış ve tespih kullanımı farklı sosyal ve kültürel bağlamlarda şekillenmiştir.
Cumhuriyet dönemindeki tespihlerin süslemeleri genellikle daha modern ve minimalist bir tarza sahiptir. Bu dönemde, Osmanlı dönemindeki geleneksel süsleme teknikleri ve motifleri daha az kullanılmış veya farklı bir yorumla ele alınmıştır. İşte Cumhuriyet dönemi tespihlerinin süslemeleri hakkında genel bilgiler.
Cumhuriyet dönemi tespihlerinde genellikle basit ve sade tasarımlar tercih edilirdi. Geometrik şekiller, düz çizgiler ve minimalist desenler, süslemelerde yaygın olarak kullanılan unsurlardı. Bu tasarımlar, modern ve çağdaş bir görünüm sağlar.Cumhuriyet döneminde tespih yapımında doğal malzemelerin önemi artmıştır. Ahşap, cam, taş ve boncuk gibi doğal malzemeler, süslemelerde daha fazla kullanılmıştır. Bu malzemelerin doğal dokusu ve tonları, tespihlerin estetiğini zenginleştirir. Bazı Cumhuriyet dönemi tespihlerinde, Osmanlı dönemi geleneksel desenlerinin yeniden yorumlanmış hali görülebilir. Ancak, bu desenler genellikle daha sade ve modern bir tarzda ele alınmıştır. Örneğin, Osmanlı dönemindeki karmaşık kakma ve oyma motifleri, Cumhuriyet döneminde daha basitleştirilmiş veya stilize edilmiş olabilir.
Cumhuriyet dönemi tespihlerinde, renkli ve canlı tonlar daha fazla tercih edilmiştir. Özellikle cam veya taş boncuklarının renkli ve parlak olması, tespihlerin görsel çekiciliğini artırır. Doğal malzemelerin renk çeşitliliği, tespihlerin daha çeşitli ve renkli olmasını sağlar. Cumhuriyet dönemi tespihlerinde, modern malzemeler ve tekniklerin kullanımı da artmıştır. Plastik, reçine veya sentetik malzemelerin kullanımıyla daha modern ve yenilikçi tasarımlar ortaya çıkmıştır. Ayrıca, endüstriyel üretim yöntemleri de bazı tespihlerin üretiminde kullanılmış olabilir.
Cumhuriyet dönemi tespihlerinin süslemeleri, dönemin estetik ve kültürel değerlerini yansıtarak farklı bir tarza sahiptir. Bu süslemeler, Osmanlı döneminin geleneksel motiflerinden farklı olarak daha modern ve minimalist bir yaklaşımı yansıtır
Cumhuriyet döneminde tespih sektöründe “İstanbul işçiliği” diye bilinen bir işçilik oluşmuştur.
20. yüzyılın başlarında tespih üretimi ve sanatı durma noktasına gelmişti ancak 1950 yıllından sonra tekrar yaygınlaşmaya başlamıştır.
Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün tespih sanatı ile ilgilendiğide söylentiler arasındadır. Her sabah güne farklı bir tespih ile başlandığı söylenilmektedir.
Günümüzde, dünyanın çeşitli yerlerinde tespih müzeleri bulunmaktadır. Bu müzeler, tespih sanatının tarihini, çeşitliliğini ve önemini sergileyen yerlerdir. Tespih müzeleri genellikle ziyaretçilere tespihlerin yapımı, kullanımı, tarihi ve kültürel önemi hakkında bilgi sunarlar. Bu müzeler;
Dünyanın Tespih Müzesi (İstanbul, Türkiye): İstanbul’da bulunan Dünyanın Tespih Müzesi, dünyanın farklı bölgelerinden ve dönemlerinden gelen binlerce tespihi sergileyen bir müzedir. Müzede, Osmanlı döneminden modern çağa kadar uzanan geniş bir tespih koleksiyonu bulunmaktadır.
Türk Tespih Müzesi (Konya, Türkiye): Konya’da bulunan Türk Tespih Müzesi, Türk tespih sanatının tarihini ve çeşitliliğini sergileyen önemli bir müzedir. Müzede, Osmanlı dönemi ve sonrasından geleneksel Türk tespihlerinin yanı sıra modern tasarımlar da bulunmaktadır.
Türk İslam Eserleri Müzesi (İstanbul, Türkiye): İstanbul’daki Türk İslam Eserleri Müzesi, Osmanlı dönemine ait birçok sanat eserini sergilemektedir. Bu müzede, Osmanlı dönemi tespihlerinin yanı sıra camiler, minyatürler, el yazmaları ve diğer İslam sanat eserleri de bulunmaktadır.
Lizzadro Müzesi (Illinois, ABD): Illinois’deki Lizzadro Müzesi, değerli taşlarla süslenmiş ve farklı kültürlerden geleneksel tespihlerin yanı sıra diğer değerli taş ve mineral koleksiyonlarını da sergiler.
Asilah Müzesi (Asilah, Fas): Fas’ın Asilah şehrinde bulunan Asilah Müzesi, Fas ve Endülüs’ten geleneksel tespihlerin yanı sıra diğer el sanatları ve kültürel eserleri de sergilemektedir.
Bu müzeler, ziyaretçilere tespih sanatının zenginliğini ve çeşitliliğini keşfetme fırsatı sunarlar. Müzelerdeki koleksiyonlar, farklı kültürlerin ve dönemlerin tespihlerini inceleyerek tespih sanatının evrimini anlamaya yardımcı olur.
